Na bazie medycyny opartej na faktach (evidence-based medicine) potwierdzono ścisłe zależności między zjawiskami somatycznymi, psychicznymi i stresem. Postawiono kilka tez:

  1. depresja podwaja ryzyko zespołu metabolicznego oraz zespół metaboliczny podwaja ryzyko depresji,

  2. depresja, cukrzyca i zespół metaboliczny mają takie same mechanizmy etiopatogenetyczne,

  3. leczenie przeciwdepresyjne łagodzi przebieg i śmiertelność w zespole metabolicznym.
    Wg WHO mamy 3 podstawowe objawy depresji: obniżony nastrój, brak radości (anhedonia) oraz brak energii (anergia). Dodatkowo możemy zaobserwować; negatywną samoocenę, poczucie winy, myśli samobójcze, niesprawność intelektualną, zaburzenia aktywności, snu, apetytu i masy ciała.

Podwyższone stężenie cytokin doprowadza do apoptozy komórek trzustki
i w konsekwencji do insulinooporności. Tożsame cytokiny prozapalne włączają odpowiedź zapalną organizmu powodując depresję. Aktywuje się również oś podwzgórze-przysadka-nadnercza, powiększa to stres oksydacyjny w mózgu i zmniejsza produkcję serotoniny. Hiperkortyzolemia hamuje neurogenezę w obszarach hipokampu tym samym siejąc spustoszenie w organizmie. Hiperglikemia też powoduje zmiany strukturalne w mózgu, zmniejsza neuroplastyczność i niszczy hipokamp. Dlatego też widać korelację między cukrzycą a depresją.

W literaturze znajdujemy koncepcję zespołu metabolicznego typu II, gdzie głównym schorzeniem zostaje zespół depresyjny. Autorzy wskazują na podobne mechanizmy molekularne, histologiczne, dysfunkcje oraz ustalone hipotetyczne mechanizmy leczenia. Badania dowodzą, że u osób otyłych występuje 19% ryzyko depresji. Są również publikacje, które mówią o tym, że zachorowanie na depresję podwyższa ryzyko cukrzycy o 37%. W czasie 6 lat w grupie pacjentów leczonych na depresję u 48% wystąpiła hiperglikemia. Natomiast 7-letnia obserwacja grupy kobiet po menopauzie dowiodła, że u pacjentek ze stwierdzonymi zaburzeniami depresyjnymi narastało ryzyko zespołu metabolicznego. A z drugiej strony kobiety z istniejącym zespołem metabolicznym w ciągu kolejnych lat ujawniły więcej zaburzeń emocjonalnych
– zwłaszcza drażliwości i lęku.


Bibliografia:

  1. Mamcarz. A. (red): Zespół metaboliczny, Medical Education Sp. z o. o., Warszawa, 2008.

  2. Pańkowska E.;” Cukrzyca. Personalizacja terapii i opieki nad pacjentem”, PZWL, Warszawa 2015.